Λιτή, υγιεινή, χωρίς καθόλου κρέας αλλά πληθωρική, ευφάνταστη και απίστευτα γευστική, αυτή είναι η καλογερική κουζίνα του Αγίου Όρους και των άλλων ορθόδοξων Ιερών Μονών των Βαλκανίων. Τα ολόφρεσκα υλικά και οι αυστηρά νηστίσιμες, χαμηλές σε λιπαρά συνταγές χαρίζουν μακροζωία στους μοναχούς και τους προστατεύουν από πολλές ασθένειες.

Το τι νοστιμιές έχω φάει τους τελευταίους μήνες στα ταξίδια μου, δεν περιγράφεται. Τι αστακό με μάραθο, τι χταπόδι με μελιτζάνες, τι κοφτό μακαρονάκι με μαρμελάδα, τι καλαμαράκια στον φούρνο, τι μυρωδάτα ντοματόρυζα, τι σιγομαγειρεμένα τουρλού και πιλάφια με θαλασσινά στο μελάνι τους. Τι ωραίες στιγμές στις κουζίνες των Μονών, ανάμεσα στις μυρουδιές και τις γεύσεις, και στο τρανζιστοράκι Μαίρη Λίντα και από δίπλα ο μοναχός Εφημέριος να γκρινιάζει για τη δίκη της Νυρεμβέργης.

Αλλά μια συνταγή με σημάδεψε και αυτή θα σας παρουσιάσω τώρα, όπως μου την διηγήθηκαν οι σεβάσμιοι γέροντες. Ο χορτοφαγικός μουσακάς με κολοκυθάκια, καρυδόψιχα και μπεσαμέλ από πρόβειο γάλα της Ιεράς Μονής Τιμίου Σταυρού:

Αλατίζουμε φέτες πάχους 1 εκ. από 4 μελιτζάνες και τις αφήνουμε σε ένα τρυπητό για 1 ώρα τουλάχιστον. Τις ξεπλένουμε και τις στραγγίζουμε να βγάλουν τα υγρά τους.

Τηγανίζουμε πατάτες, μελιτζάνες, κολοκυθάκια, όλα κομμένα σε φέτες του 1 εκ. περίπου και τα αφήνουμε σε απορροφητικό χαρτί να ρουφήξει τα πολλά λάδια. Στον ταβά ζεσταίνουμε ελαιόλαδο και σοτάρουμε κρεμμύδια και σκόρδα, έπειτα ρίχνουμε τριμμένη ντομάτα, αλατοπίπερο και μπαχαρικά - πάπρικα, μπούκοβο, το ίδιο κάνει.

Όταν η σάλτσα είναι έτοιμη ανακατεύουμε εκεί φρυγανιά και καρυδόψιχα και την απλώνουμε σαν γέμιση στο ταψί ανάμεσα σε στρώσεις από πατάτες, μελιτζάνες και κολοκυθάκια.

Παράλληλα φτιάχνουμε την μπεσαμέλ με την κλασική τεχνική «roux» και χρησιμοποιώντας φρέσκο γάλα Τιμίου Σταυρού από το οποίο έχουμε προηγουμένως αφαιρέσει την πέτσα. Η πέτσα είναι και ένας καλός μεζές για να ικανοποιήσουμε την πείνα μας μέχρι να ψηθεί ο μουσακάς.

Βάζουμε το ταψί στη φωτιά που έχουμε ανάψει τουλάχιστον μία ώρα πριν και τροφοδοτούμε με ξύλα για να κάνει θράκα και να πιάσει θερμοκρασία. Περιμένουμε 30 λεπτά να ψηθεί και άλλα τόσα να κρυώσει και σερβίρουμε.

---

Ο Τιτανομέγιστος Καζαμίας «Το Κουάρκ» Κουλουριού και Κουραφέλκυθρου κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία από την Jemma Press.