Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας σχετικά με τις αντιλήψεις των Ελλήνων για την κλιματική αλλαγή, τη σοβαρότητά της και την προσαρμογή των πολιτών σε αυτήν, αποκάλυψε ορισμένα χρήσιμα στοιχεία. Καταρχάς επιβεβαίωσε ότι οι περισσότεροι εμπίπτουν στην κατηγορία αυτών που εκφράζουν ανησυχία για την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της.

Η συντριπτική πλειονότητα των ερωτηθέντων αναγνωρίζει ότι η κλιματική αλλαγή είναι υπαρκτό πρόβλημα (90,5%) και οφείλεται στην ανθρώπινη δράση (90%). Μόλις 5,3% δηλώνει ότι οφείλεται σε φυσικούς-περιβαλλοντικούς παράγοντες. Οι περισσότεροι φαίνεται να αντιλαμβάνονται πόσο απειλητικές είναι οι επιπτώσεις από τις δασικές πυρκαγιές, τις πλημμύρες, την υπερθέρμανση, ωστόσο δεν κατανοούν πλήρως τους παράγοντες που συμβάλλουν στην πρόκληση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, και το ότι αυτοί συχνά συνδέονται και με τις δικές τους καθημερινές, ατομικές επιλογές. Οι αυθόρμητες απαντήσεις μαρτυρούν ότι η γνώση για τη διαχρονική κλιματική κρίση και τις άμεσες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της κλιματικής απορρύθμισης είναι περιορισμένη.

Η Κλιματική Αλλαγή Και Οι Έλληνες

Η έρευνα αποκαλύπτει επίσης ότι οι συμμετέχοντες σε αυτήν αδυνατούν να αντιληφθούν τη σοβαρότητα του προβλήματος ειδικότερα για τη χώρα μας. Η πλειονότητα δηλώνει μεν ότι η καταστροφή του περιβάλλοντος και η κλιματική αλλαγή βρίσκονται στις πρώτες θέσεις του καταλόγου με τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης σήμερα, όταν όμως η συζήτηση στρέφεται στην Ελλάδα, σοβαρότερα προβλήματα –ιδίως για τους νέους– θεωρούνται η ακρίβεια και η οικονομία, ενώ η καταστροφή του περιβάλλοντος και η κλιματική αλλαγή κατρακυλούν πολύ χαμηλά στην ιεράρχηση των σημαντικότερων προβλημάτων, με ποσοστά μόλις 2,5% και 1,3%, αντίστοιχα. Αυτά τα ισχνά ποσοστά υποδηλώνουν ότι υπάρχει μάλλον μέτριος βαθμός περιβαλλοντικής συνείδησης και, σίγουρα, χαμηλή αντίληψη του επερχόμενου κινδύνου. Είναι προφανές ότι η πλειονότητα των συμμετεχόντων στην έρευνα αδυνατεί να κατανοήσει το ότι -αλλά και το πώς- η καταστροφή του περιβάλλοντος και η κλιματική αλλαγή μπορούν να επηρεάσουν άμεσα την καθημερινότητά τους και να επιβαρύνουν την ευαλωτότητα συγκεκριμένων κλάδων της οικονομίας και περιοχών της χώρας, καθώς και των ίδιων των πολιτών.

Τα παραπάνω στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι η κατανόηση της κλιματικής κρίσης από την κοινή γνώμη παραμένει διφορούμενη υπόθεση. Παρόλο που ο βαθμός ανησυχίας τους είναι πολύ υψηλός, οι Έλληνες δεν γνωρίζουν αρκετά στοιχεία για τις καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής απορρύθμισης, δεν κατανοούν τον αντίκτυπο της συμπεριφοράς τους ούτε συνειδητοποιούν αν και σε ποιο βαθμό τη βιώνουν στην καθημερινότητά τους. Σε ό,τι αφορά τις δράσεις που ανέλαβαν οι ίδιοι οι ερωτώμενοι για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, πρώτη στον κατάλογο των απαντήσεων βρίσκεται η ανακύκλωση (89,9%), δεύτερη η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας (86,2%), στη μέση περίπου η εξοικονόμηση νερού (56,3%), ενώ αρκετά χαμηλότερα εμφανίζεται η ενεργειακή αναβάθμιση του σπιτιού (39,4%) και η συλλογή απορριμμάτων σε δασικές περιοχές (29,2%). Όσον αφορά ειδικότερα τις δράσεις προσαρμογής, οι περισσότεροι αναγνωρίζουν ότι πρέπει να ασφαλίσουν την περιουσία τους έναντι φυσικών καταστροφών (72,8%), ωστόσο λίγοι δηλώνουν ότι το έχουν ήδη πράξει (26,1%). Οι απαντήσεις αυτές δείχνουν ότι οι πολίτες δεν γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν οι ίδιοι για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής ή/και πώς να ιεραρχήσουν τις προτεραιότητες.

Πανελλαδική Έρευνα Για Την Κλιματική Αλλαγή: Αντιλήψεις, Απειλές Και Προκλήσεις Για Μια Νέα Περιβαλλοντική Κουλτούρα

Ένα ακόμη στοιχείο που θα πρέπει να μας προβληματίσει είναι η περιορισμένη εμπιστοσύνη στους θεσμούς. Οι ερωτώμενοι δηλώνουν σε πολύ μεγάλο ποσοστό ότι τόσο η Πολιτεία (80,7%) όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση (76,1%) δεν αναλαμβάνουν επαρκείς δράσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Οι περισσότεροι θεωρούν τις εθνικές κυβερνήσεις πρωτίστως υπεύθυνες για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, εκτιμώντας ότι αυτές θα πρέπει να αναζητήσουν λύσεις στο πρόβλημα. Ακολουθούν οι πολίτες, η ΕΕ, ενώ οι επιχειρήσεις, η βιομηχανία και η τοπική αυτοδιοίκηση συγκεντρώνουν αισθητά χαμηλότερα ποσοστά στις απαντήσεις.

---

Ο Τιτανομέγιστος Καζαμίας «Το Κουάρκ» Κουλουριού και Κουραφέλκυθρου κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία από την Jemma Press.